مشکلات جسمی- حرکتی
دکترگیتاموللی
اصطلاح “مشکلات جسمی- حرکتی” شامل انواع بسیار متفاوتـی از ناتوانـی ها می شـود. این ناتوانی ها عبارتند از:
| دست یا پای مصنوعی (اندام مصنوعی) یعنی اینکه دست یا پایی را به طور مصنوعی از پلاستیک یا فلز می سازند تا به جای دست یا پای قطع شده گذاشته شود و هر فرد از آن به جای انـدام قطع شده اش استفاده کند. |
قطع عضو: در بعضی از موارد زمانی که فردی آسیب دیده یا مریض است، لازم است پزشکان یک دست یا پای او را قطع کنند. اغلب برای اینکه یک بیماری یا مشکل، به بدن فرد آسیب بیشتری وارد نکند پای او را قطع می کنند. این کار را قطع عضو می گویند. کسانی که یکی از اندام هایشان قطع شده است می توانند به جای آن از دست یا پای مصنوعی (اندام مصنوعی) استفاده کنند.
بیماری قند (دیابت) یکی از بیماری هایی است که اگر کنترل نشود می تواند سبب ایجاد ناتوانی های جسمی-حرکتی در فرد شود. در عکس این پدر به دختـرش کمـک می کنـد میـزان قنـد خونـش را انـدازه گیری کند. این کار بخشی از مراقبت های است که در بیماری قند لازم است انجام شود.
کوتاهی عضو: فردی که دچار کوتاهی عضو است از زمانی که به دنیا می آید یکی از پاهایش درست شکل نگرفته است، یا شکل آن مانند پاهای دیگران نیست یا اصلاً پا ندارد.
فلج مغزی (CP): این اختلال در اثر صدمه به مغز پیش از تولد، هنگام تولد یا درست پس از آن به وجود می آید. کودکان با فلج مغزی در حرکت کردن دچار مشکل هستند زیرا بخشی از مغزشان که کنترل حرکت را به عهده دارد، آسیب دیده است. فلج مغزی می تواند منجر به از بین رفتن حرکات هر دو پا، یک سمت بدن، هر دو دست و هر دو پا یا کل بدن شود. بسیاری از کودکان دارای فلج مغزی از عصای زیر بغل، صندلی چرخدار یا دیگر وسایل کمکی برای حرکت به این طرف و آن طرف خود استفاده می کنند. فلج مغزی درمانی ندارد.
علت بیرون زدگی طناب نخاعی این است که استخوان ستون مهره ها آن طوری که باید، در اطراف طناب نخاعی شکل نگرفته است.
آسیب به طناب نخاعی[1]: آسیب دیدن طناب نخاعی می تواند سبب ناتوانی حسی- حرکتی بسیار شدیدی در فرد شود. نوع مشکل جسمی- حرکتی فرد پس از آسیب نخاعی بستگی به این دارد که این آسیب در چه منطقه ای از طناب نخاعی باشد. به عنوان مثال اگر آسیب به قسمت پائین طناب نخاعی وارد شده باشد، فرد نمی تواند راه برود. اگر قسمت های بالاتر طناب نخاعی دچار آسیب شده باشد، فرد هیچ یک از دست ها و پاهایش را نمی تواند حرکت دهد. آسیب به منطقه نزدیک گردن موجب می شود فرد اصلاً نتواند از هیچکدام از ماهیچه هایش از گردن به پائین استفاده کند.
دیستروفی عضلانی نوعی بیماری است که سبب می شود همه ماهیچه ها (عضلات) او ضعیف شوند.
افرادی که به طناب نخاعی شان آسیب وارد شده است، اغلب برای حرکت کردن نیاز به استفاده از صندلی چرخدار یا دیگر ابزارهای کمکی دارند.
اسپینا بیفیدا: اسپینا یعنی “طناب نخاعی” و بیفیدا یعنی “دوتایی”.
اسپینا بیفیدا وضعیتی است که در آن ستون مهره ها درست به دور طناب نخاعی شکل نگرفته است. اسپینا بیفیدا فقط چند نوع است. شایع ترین نوع آن حالتی است که طناب نخاعی through ستون مهره ها sticking شده است. مشکلاتی که در اثر اسپینا بیفیدا برای به وجـود می آیـد خیلی شبیـه به مشکلاتـی است که در اثـر آسیب به طناب نخاعی بوجود می آید. مثلاً عدم توانایی حرکت دادن ماهیچه ها در این افراد هم درست شبیه به افرادی با آسیب نخاعی است.
دیستروفی عضلانی (MD)[2]: دیستروفی عضلانی نامی است که برای چند نوع اختلال متفاوت گذاشته شـده است. در همه ایـن اختلالات، ماهیچه ها به تدریج با گذشت زمان ضعیف تر و ضعیف تر می شوند. دیستروفی عضلانی یک بیماری ژنتیکی است و درمانی هم ندارد. انواع مختلفی از این بیماری وجود دارد که کودکان و بزرگسالان را گرفتار می کند. یکی از شایع ترین انواع آن، دیستروفی دوشن[3] است که فقط در پسرها وجود دارد. تقریباً همه پسرهایی که با دیستروفی دوشن به دنیا می آیند، زمانی که به نوجوانی می رسند، نیاز دارند از صندلی چرخدار استفاده کنند.
[1]– Spinal cord injury (SCI)
[2]– Mascular dystrophy
[3]– Duchenne dystrophy (DMD)