كودكان با هر ميزان كم شنوايي مي توانند از اف – ام استفاده كنند. اين دستگاه مثل سمعك تنهاصداها را تقويت نمي كند بلكه به كودك كمك مي كند روي صداهاي محيطي و گفتاري مورد نياز خود تمركز كند . سمعك كودك متناسب با نوع
كم شنوايي اش تجويز مي شود و دستگاه اف – ام هم با سمعك تنظيم مي شود . بنابر اين، ميزان سودمندي اف – ام بستگي به مناسب بودن سمعك كودك دارد .
به طور خلاصه ، فن آوري اف – ام وسيله ي بسيار مؤثري است كه به كودكان دچار كم شنوايي كمك مي كند بر موانع اصلي درك گفتار يعني: سروصداي محيط ، فاصله و بازآوايي غلبه كنند (موللی، 1390 ).
اولين مانع : سروصدا
در بيشتر محيطهاي گوش دادن، سروصداي محيط وجود دارد. اين سروصدا ممكن است هم از داخل و هم از خارج خانه يا كلاس درس سرچشمه بگيرد. همه ي ما
مي دانيم تا چه اندازه پيگيري گفتگو هنگام روشن بودن تلوزيون يا راديو مشكل است. براي كودكان دچار كم شنوايي ، سروصدا چيزي بيش از يك آزار ساده است . صداي راديو يا تلوزيون،صحبت هاي افراد با هم ، ترافيك خيابان ، صداي زمين بازي،صداي پا ،خش خش كاغذها و صداي هواكش و بخاري همه و همه توانايي كودك در شنيدن و درك گفتار را شديداً متاثر مي كنند.
سروصداي محيطي، برقراري ارتباط و گفتار را تا آن حد مختل مي كند كه مي تواند عملكرد كودك را در مدرسه كاملاً تحت تأثير قرار دهد. سروصداي محيط مي تواند با محرك گفتاري تداخل و آنرا نامفهوم و يا كاملاً غير قابل درك كند. بنابراين، كودك ممكن است دستورات و اطلاعات ضروري كه توسط اعضاي خانواده يا معلم ارائه شده را از دست بدهد.
برخي از مطالعاتشدت سروصداي كلاس درس را اندازه گيري كرده اند. براي دانش آموز دچار كم شنوايي جهت دريافت صداي معلم محرك گفتاري بايد 15 تا 20 دسي بل بلندتر از سروصداي محيط باشد. در بسياري از كلاسهاي درس صداي معلم تقريباً در حدود 65 دسي بل و سروصداي محيط تقريباً 60 دسي بل ( به اندازه شدت صداي يك دستگاه تايپ پرسروصدا در يك اداره ) است.
با اين شدت صدا،نسبت سيگنال به نويز ( SNR) تنها به اندازه ي 5 دسي بل
(dB 5=dB 60-dB 65 ) باقي مي ماند . از آنجا كه SNR در حدود 15 تا 20 دسي بل مطلوب است ، ميانگين SNRكلاسي با 5 دسي بل كاملاً براي كودك دچار
كم شنوايي ناكافي است . كودكان با شنوايي بهنجار نيز زماني كه SNR كم است ، دچار مشكل مي شوند.
دومين مانع : فاصله
شنوايي حسي است كه نه تنها شامل بلندي و شدت صوت است بلكه فاصله يا دامنه ي شنوايي را نيز دربرميگيرد. كودك دچار كم شنوايي در مقايسه با كودك داراي شنوايي بهنجار ، دامنه شنوايي كمتر و كوچكتري دارد. زماني كه با فردي صحبت مي كنيد كه در اتاق ديگري است ، از دامنه ي شنوايي خود استفاده مي كنيد كه شامل اصواتي با آن بلندي ،شدت و فاصله اند. براي كودك دچار كم شنوايي اين دامنه بسيار كاهش يافته است . آنها دامنه ي شنوايي كوچكتري دارند و فاصله براي آنها مانعي جهت درك گفتار محسوب مي شود.
پژوهشها حاكي از آنند كه كودك براي رسيدن به حداكثر درك گفتار بايد در فاصله حدود 2-1 متري از گوينده باشد . اما اين حالت چه در كلاس و چه در خانه همواره ممكن نيست . همچنين هرچه فاصله بين شنونده و گوينده بيشتر شود ، سروصداي محيط و انعكاس صدا هم افزايش مي يابد.
با هر دو برابر شدن فاصله ، سيگنال گفتاري 6 دسي بل كمتر مي شود. كودكان معمولاً در مدرسه حداقل در فاصله يك متري معلم مي نشيند . اگر صداي معلم از 85 دسي بل شروع شود، در يك متري او به 65 دسي بل مي رسد. اين ميزان برابر با تراز متوسط صدا در محاورات گفتاري است . به همين دليل است كه كودكان دچار كم شنوايي نيازمند سطح سيگنال به نويز بيشتري هستند .
فاصله در خانه نيز مي تواند چالش زا باشد . در بسياري از موقعيتها كودكان دور از گوينده هستند. زماني كه كودك در خارج از خانه بازي مي كند يا هنگام صرف غذا،عواملي چون فاصله ، بازآوايي و سروصدا سيگنال گفتاري را كاملاً مختل مي كنند.
زماني كه كودكان خارج از ديد ما هستند ، هم خودشان و هم افراد خانواده اگر بدانند كه باز هم مي توانند صداي يكديگر را بشنوند احساس امنيت بيشتري مي كنند.
سومين مانع : بازآوايي
يكي ديگر از موانع درك گفتار بازآوايياست – كه معمولاً مردم به آن پژواك[1]
مي گويند. صدا هنگام برخورد به يك سطح مي تواند صداي اصلي را بپوشاند يا غيرقابل درك كند. بازآوايي مي تواند وضوح گفتار را كاهش دهد ،نسبت سينگنال به نويز ( SNR ) را كم و درك گفتار را مشكل تر كند.
صداها در همه ي اتاقها بازتاب پيدا مي كنند، برخي اتاقها بيشتر ، برخي كمتر و اين بستگي به مصالح ساختماني به كار رفته و چيدمان اتاق دارد. ديوارهاي سفت ، سقفهاي بلند ،پنجره هاي شيشه اي و زمين هاي فرش نشده ي موجود در بيشتر كلاسها و آشپزخانه ها، صداها را بسيار بيشتر از زمين هاي فرش شده ، سقفها ، ديوارهاي ضد صوت بازتاب مي دهند.
در واقع صدا به سطوح سخت (مثل شيشه و كاشي ) برخورد مي كند ولي در وسايل نرم مثل فرش و بالش جذب مي شود.
بازآوايي، در واقع يعني زماني كه طول مي كشد تا يك صدا60 دسي بل از شدتش را از دست بدهد ( يعني از 60 دسي بل به صفر دسي بل برسد) . اين امر براي افراد دچار كم شنوايي طولاني تر از 3/0 تا 4/0 ثانيه مي باشد . بسياري از مطالعات نشان داده اند كه هر چه زمان بازآواييبيشتر باشد ( بيش از 6/0 ثانيه ) درك گفتار
مشكل تر خواهد شد. اندازه گيري ها در كلاس هاي درس معمولي نشان داده اند متوسط زمان بازآوايي حدود 8/0 ثانيه يعني دوبرابر سطح توصيه شده است . اين امر درك سخنان معلم را بسيار سخت تر مي كند. انعبازآواييدر داخل خانه نيز در مكانهايي چون آشپزخانه ، حمام و اتاق نشيمن زياد است .
بهبود وضعيت گوش دادن به ادراك گفتار فرزندتان كمك مي كند. شما هم در خانه و هم در كلاس درس مي توانيد زمان بازآوايي را كاهش دهيد و با استفاده از مواد جاذب و نرم نظير فرش ها ،بالش ها يا پرده ها سروصداي اتاق را كم كنيد.